Investing.com – TÜRK-İŞ Araştırmasına nazaran Ekim ayında;
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 2.482,28 TL,
-Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması zarurî öteki aylık harcamalarının toplam meblağı ise (yoksulluk sınırı) 8.085,62 TL,
-Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.035,50 TL oldu.
Dört kişilik bir ailenin aylık besin harcaması (mutfak masrafı) fiyatı evvelki yılın sonuna nazaran 320 TL, temel gereksinimler için yapılması gereken toplam harcama ise 1.041 TL arttı. Son bir yıl itibariyle bakıldığında, ortaya çıkan ek harcama gereği besin için 424 TL, toplam hanehalkı harcaması için 1.381 TL oldu.
TÜRK-İŞ’in dataları temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Ekim ayı itibariyle şu formda oldu:
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken minimum harcama fiyatı bir evvelki aya nazaran yüzde 1,41 oranında artış gösterdi.
-Yılın birinci on ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 14,78 oranında oldu.
-Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 20,59 oldu.
-Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 14,54 olarak hesaplandı.
Süt, yoğurt, peynir kümesinde; süt ve yoğurt fiyatında kıymetli bir değişiklik olmadı, fakat peynir fiyatında hareketlenme ve promosyonlu satışlar dikkati çekti.
Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat eserlerinin bulunduğu kümede; kıyma et fiyatı artmış ve ama kuşbaşı et fiyatı tıpkı kaldı. Tıpkı formda tavuk fiyatı değişmemiş, sakatat eserlerinin (ciğer, yürek, böbrek) tümünün fiyatında artış tespit edildi. Balık fiyatları, tezgahlarda artan çeşitlilik ile birlikte biraz geriledi. Yumurta fiyatında artış bu ay da devam etti. Bakliyat eserleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatlarında -kırmızı mercimekteki artış dışında- bir değişiklik olmadı. Kimi marketlerde, tedarikte yaşanan düşünce nedeniyle kuru fasulye -kısa bir süre- raflarda yer almadı.
Çalışanların aile bütçesinde kıymetli bir yere sahip olan besin harcaması içinde yaş sebze-meyvenin fiyatı çok değişkenlik göstermekte ve yapılması gereken harcama fiyatını kıymetli ölçüde etkilemektedir. Yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı evvelki aya nazaran arttı ve bu artış zerzevattan kaynaklandı. Geçtiğimiz ay 6,57 olarak hesaplanan sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,82 TL’ye yükseldi. Eylül ayında 5,94 TL olan zerzevat ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,48 TL olarak hesaplandı. Meyve ortalama kilogram fiyatı ise 7,59 TL’den gerileyerek 7,45 TL oldu.
Hesaplamada bu ay 20 zerzevat ve 11 meyve olmak üzere toplamda 31 eser dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her vakit olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim eserleri temel alınmış, eserlerin tek tek tartısı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam ölçüsünden hareket edildi.
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik üzere eserlerin bulunduğu kümede; bu ay kıymetli bir fiyat değişikliği tespit edilmedi.
Son küme içinde yer alan besin unsurlarından; tereyağı ve margarin ile birlikte zeytinyağı fiyatı da birebir kalmış, fakat ayçiçeği yağı fiyatı arttı. Hesaplamada dikkate alınan ve açıkta kilo olarak satılan siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı -çok düşük de olsa- arttı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) eserlerinden ayçekirdeği hariç hepsinin fiyatı arttı. Baharat eserleri (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı birebir kaldı. Çay ve ıhlamur fiyatı da değişmedi, bu ay bal, reçel, pekmez, şeker ve tuz fiyatı ile salça fiyatı da birebir kaldı.
Muharrir: Necdet Erginsoy
Investing TR