ANKARA, 11 Şubat (Reuters) – Yurt içi yerleşikler uzun bir ortadan sonra altın hesaplarını da içeren yabancı para mevduatlarını ulaştığı rekor düzeylerden azaltıyorlar.
Bilgiler, TCMB’nin döviz alım ihalelerine başlama zamanlaması için piyasa tarafından yakından takip edilen dedolarizasyonun başladığını teyit ediyor. Piyasada bundan sonra sürecin kalıcılığı izlenecek.
TCMB datalarına nazaran yurt içi yerleşiklerin değerli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 5 Şubat ile biten haftada bir evvelki haftaya nazaran yaklaşık 2,1 milyar düşüşle 232.93 milyar dolar oldu.
TCMB datalarına nazaran lokallerin yabancı para mevduatları 2020 yılında yaklaşık 42 milyar dolar artıştan sonra 22 Ocak haftasında 236,1 milyar dolarla tarihi tepeyi görmüştü. Öte yandan bilgilerde Eylül 2020’den beri birinci kere 2 hafta üst üste düşüş görüldü.
Yerleşikler geçen yıl uygulanan düşük faiz siyaseti, nedeniyle TL’nin paha kaybedeceği beklentisiyle dövize ve altına yönelmişti. Geçen yılki bu yönelimin 28 milyar dolarlık kısmı bireysellerden, 13 milyar dolarlık kısmı ise kurumsallardan gelmişti. 2019’da da lokaller döviz birikimlerini yaklaşık 34 milyar dolar arttırmışlardı.
TL, dolar ve euro karşısında iktisat idaresindeki Kasım ayı başındaki değişiklik sonrası yaklaşık %20 paha kazandı. Lakin bu kıymet yararı Kasım 2020 öncesi dört yılda yaşanan %60’ın üzerindeki bedel kaybının akabinde geldi.
Ocak ayının son Şubat ayının birinci haftasında TL’de dolar karşısındaki bedel çıkarı %5 ile benzeri para üniteleri ortalamasının yaklaşık iki katı düzeyinde oluştu. Bu olumlu seyirde TCMB’nin sıkı duruş telaffuzlarının de dayanağı oldu. Kasım başından beri periyot devir görülen olumlu ayrışma akabinde bu hafta genel olarak yatay ya da sonlu iyimser bir seyir gözleniyor.
Piyasaların dedolarizasyonu yakından izlemesinin döviz arz talep istikrarı dışındaki bir başka nedeni ise TCMB’nin dedolarizasyonu rezerv birikiminine başlama kurallarından görmesi.
TCMB Lideri Naci Ağbal Reuters ile gerçekleştirdiği söyleşide şunları söylemişti:
Bankacılık Sistemine Döviz Efektif Girişi Görülüyor
Bir bankanın Hazine masası yetkilisi, “Yabancı tarafında TL’ye hayli ağır bir ilgi görüyoruz. Kişisel tarafta da dövize ilginin epey zayıfladığını görüyoruz. TCMB’nin telaffuzları lokallerin son periyottaki döviz mevduat artışlarının bir kısmının yastık altındaki ölçünün sisteme kazandırılması olduğunu gösteriyor.” dedi ve ekledi:
Bankacı, süreçte kalıcılığın izlenmesi gerektiğine de dikkat çekti.
Ağbal Reuters söyleşinde, “Son periyotta sisteme tabana yayılan efektif girişi de gözlemliyoruz. Bu durum yurt içi yerleşiklerin döviz varlıklarını bankacılık sistemine taşıma isteğini ortaya koyuyor. Bu kaynaktan sisteme girişte döviz tevdiat hesaplarındaki gelişimi etkiliyor.” demişti.
Söyleşide Ağbal döviz alım ihaleleri konusunda “kesinlikle sabırsız bir yaklaşım içinde olmayacaklarını”, “dalgalı kur rejimi prensipleri içerisinde” hareket edeceklerini, döviz alımlarının “kuralları evvelden açıklanmış bir plan dahilinde” ve “şeffaf yöntemlerle” yapılacağını söylemişti. Bankacı ise “Dolar/TL‘nin 6,85’li düzeylerde stabil kaldığı 2020 yaz aylarında oluşan fiyatlama etrafında döviz altın birikiminin ağırlaştığını biliyoruz. Bu kapsamda 6.98 ve 6.85 düzeyleri kur için aşağıda takip edeceğimiz düzeyler olacak.” dedi.
TCMB’nin rezerv birikim muhtaçlığı iktisat idaresindeki değişim öncesi banka rezervlerinden yaklaşık 130 milyar doların TL’deki kıymet kaybını durdurmak ya da yavaşlatmak ismine kullanılmasından kaynaklandı. Kasım ayı prestijiyle bu siyasetlerden büsbütün vazgeçildi.
TCMB’nin en kıymetli rezerv birikim yolu döviz alım ihaleleri ve reeskont kredileri. Banka 2021 yılında reeskont kredilerinden yaklaşık 21 milyar dolar rezerv artışı bekliyor.
Döviz alım ihalelerine ait ise şimdi açıklanmış bir süreç bulunmuyor.
Investing TR
