Investing.com – TÜİK’in bugün açıkladığı sayılara nazaran Türkiye iktisadı yılın 2. Çeyreğinde %9,9 daraldı.
Ağustos 2018’de ABD ile yaşanan yaptırım krizi sonrasında döviz kurlarının rekor kırması ve artan maliyetler nedeniyle GSYİH 4. Çeyrekte %3 daralmıştı. 2019’un birinci çeyreğinde %2,6; 2. Çeyreğinde %1,5 daralan GSYİH, 3. Çeyrekte %0,9; 4. Çeyrekte ise %6 artış gösterdi.
2020’nin birinci aylarında göstergelerde yaşanan iyileşmeye rağmen dünyada tesirli olan koronavirüs salgını ülkemizde de 11 Mart itibariyle görüldü. Birinci hadise tespitinin akabinde Mart ayının sonunda alınan global sıkı tedbirler ülkemizde de uygulandı ve birinci çeyrek büyüme %4,5 ile beklenti altında kaldı.
Nisan ayının tamamında kapalı olan iktisat Mayıs ayında kademeli olarak açıldı ve neredeyse tüm dünyada yaşanan bu karantina sürecinde ABD iktisadı 2. Çeyrekte %30; Euro Bölgesi %12; Almanya %9 ve Fransa %13 üzerinde çok sert daralma yaşadı. Ülkemizde de sıkı karantina tedbirleri nedeniyle ekonomik faaliyetler durdu ve bunun tesiriyle 2. Çeyrekte % daralma yaşandı.
TÜİK datalarına nazaran;
GSYH 2020 yılı ikinci çeyrek birinci varsayımı; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran %9,9 azaldı.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2020 yılı ikinci çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım %4,0, bilgi ve bağlantı faaliyetleri %11,0, finans ve sigorta faaliyetleri %27,8, gayrimenkul faaliyetleri %1,7 arttı. Sanayi %16,5, inşaat kesimi %2,7, hizmetler %25,0, mesleksel, idari ve takviye hizmet faaliyetleri %16,5, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri %2,4 ve öbür hizmet faaliyetleri %18,0 azaldı.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir evvelki çeyreğe nazaran %11,0 azaldı. Takvim tesirinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2020 yılı ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran %10,0 azaldı.
Üretim yoluyla GSYH iddiası, 2020 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran %1,3 artarak 1 trilyon 041 milyar 643 milyon TL oldu. GSYH’nin ikinci çeyrek bedeli cari fiyatlarla ABD doları bazında 153 milyar 180 milyon olarak gerçekleşti.
Devletin kesin tüketim harcamaları, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak %0,8 azaldı. Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları %8,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %6,1 azaldı.
Mal ve hizmet ithalatı, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak %6,3, ihracatı ise %35,3 azaldı
İşgücü ödemeleri, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran %0,5 artarken net işletme artığı/karma gelir %2,4 azaldı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Paha içerisindeki hissesi geçen yılın ikinci çeyreğinde %36,7 iken bu oran 2020 yılında %36,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise %45,0’dan %43,9’a düştü.
Müellif: Şenay Şerefoğlu
Investing TR
