Marc Jones / Jonathan Spicer
ANKARA, 17 Mart (Reuters) – Merkez Bankası (TCMB), yeni lider Naci Ağbal’ın vazifeye gelmesinin akabinde sıkıntı kazandığı prestijini korumak için yarın büyük bir testle karşı karşıya. TCMB, sıkı para siyasetine yönelik telaffuzlarını harekete döküp analistlerin neredeyse tamamının beklentilerini karşılayarak faiz oranlarını artıracak mı yoksa sabit mi tutacak?
Türkiye’nin uyguladığı siyaset faizi %17 ile dünyanın büyük ekonomileri ortasında en yüksek oranda ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ise salgından toparlanmaya çalışan iktisat için bir an evvel faiz indirimi istediği de sır değil.
Lakin, dünya genelinde tahvil piyasalarında yaşanan satışlar TL’nin bu ay kıymet kaybetmesine neden oldu ve enflasyon beklenenden daha fazla yükselerek %16’ya yaklaştı. Bunun akabinde ise TCMB’nin faiz oranlarını 100 baz puan artırarak %18’e çıkarması için baskı da süratle arttı.
TCMB’nin yarın düzenlenecek para siyasetine dair merak edilen beş soru:
1- TCMB Faizleri Artırır mı?
Yıllık enflasyon 2019 yılı ortasındaki düzeylere çıkarken dört yıldır da enflasyon neredeyse daima çift hanede. TL TRYTOM=D3 karlar akabinde geçen ay %10 paha kaybederek ithalata bağımlı olan Türkiye iktisadında enflasyon üzerindeki baskılarını daha da arttırdı.
Reuters anketine katılan ekonomistlerin neredeyse hepsi siyaset faizini %18’e çıkarılmasını bekliyor. Tahvil getirilerindeki yükseliş tüm gelişmekte olan piyasalarda baskı yaratırken, Erdoğan’ın Kasım’da atadığı Ağbal’ın yanılgı hissesi çok az. Currency Management Makro Strateji Lideri John Floyd, “En değerlisi piyasa beklentilerini karşılamak ya da aşmak. Ne kadar olumlu adım atarlarsa kendilerini o kadar koruyabilirler” sözlerini kullandı.
2- Faiz Artışı Yapılabilir mi?
Erdoğan, Ağbal’ı atadığında enflasyonu düşürmek için “acı reçete” uygulanması gerekebileceğini kabul etmişti ve geçen hafta da birebir emellere vurgu yapıldı.
Lakin, yüksek faiz oranlarının enflasyonu artırdığı formunda alışılmışın dışında bir görüş benimseyen Erdoğan son iki TCMB liderini ansızın kovmuş ve bu da son yıllarda para siyasetinin bağımsızlığına dair soru işaretleri yaratmıştı.
Ağbal, yarın para siyasetinde sıkılaşmaya gitse bile yakında daha fazla adım atmak zorunda bile kalabilir. Zira artan güç maliyetlerinin enflasyonu birkaç ay daha yükseltmeye devam etmesi bekleniyor ve kimi piyasa ölçümlerine nazaran faiz oranları yılın sonuna yanlışsız düşüşe geçmeden evvel %18’in bile üzerine çıkabilir.
Aberdeen Standard Life şirketinde fon yöneticisi olan Kieran Curtis “Yatırımcılar para siyasetine siyasi müdahale yapılmayacağına dair garanti istiyorlar” dedi ve “faiz artırımına gidilmesi Erdoğan’dan geçen hafta duyduğumuzu düşündüğümüz enflasyona karşı uğraşın öncelik olduğu iletisinin altını çizecek” diye ekledi.
3- TCMB’nin Prestijini Öbür Neler Zayıflatıyor?
TCMB’nin süratle tükenen döviz rezervleri geçen iki yıl boyunca yabancı yatırımcının Türkiye piyasasından bariz halde çıkmasına neden oldu. Sadece geçen yıl tampon niteliğindeki döviz rezervlerinde yalnızca geçen yıl net bazda 3/4 oranında düşüş yaşanması Türkiye’yi finansal krizler karşısında daha kırılgan bir pozisyonda bırakıyor.
TL’yi desteklemek için TCMB’nin kamu bankaları aracılığıyla 2019’dan beri yaklaşık 130 milyar dolar rezerv kaybetmiş olması net rezervlerdeki düşüşü pekiştiren bir etken.
Ağbal rezervleri yine artırma kelamı verirken, Ağbal’ın para siyasetine dair daha klasik tavrı yabancı fonların ülkeden çıkışını durdurarak tekrar ülkeye girmesini de sağladı.
4- Yerli Yatırımcı TL’ye Güvenmeye Başlayacak mı?
TL’nin yıllardır devam eden kıymet kaybı bilhassa enflasyonun hayat maliyetlerini artırmasıyla lokallerin dolara, euroya ya da altına yönelmesine neden oldu.
Bir yıl evvelki negatif gerçek faiz oranları yerli yatırımcının güvensizliğini artırırken para siyasetinde sıkılaşmaya gidilmesi gerçek faiz oranlarının artıya geçmesini sağladı.
Yurtiçi yerleşiklerin değerli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 236 milyar dolara çıkarak geçen ay rekor seviyeyi görmesinin akabinde bu ay hafif geriledi.
Tera Yatırım’da ekonomist Enver Erkan, TL’ya geri dönüşün sadece enflasyon düşerse ya da TL mevduatlarındaki gerçek getiri sürdürülebilir bir formda yükselirse yaşanacağını belirtti.
Erkan, “Yerli yatırımcı, TL’nin paha kazanacağına inanacak bir pozisyona gelmeli. Bu vakit alacaktır” dedi.
5- Faiz Oranlarının Artması ya da Artmaması Durumunda Neler Olabilir?
Analistler siyaset faizinde yapılacak 100 puanlık bir artışın piyasalarda son vakitlerde yaşanan oynaklığı azaltacağını ve Ağbal’ın faiz oranını Kasım ve Aralık’ta %10,25’ten %17’ye çıkararak kazandığı prestijini güçlendireceğini söylüyorlar.
Şayet TCMB beklentilerin bilakis faiz oranını sabit tutarsa, analistlere nazaran Ağbal piyasanın gerisinde kalma riskiyle karşılaşabilir ve ekonomik toparlanma yolundaki global piyasaların merhametine kalabilir.
Floyd, “Aşılamaya dair daha fazla aksaklığın yaşanması beklenirken ve turizm dönemi yaklaşırken, Türkiye’nin kendini gösterebilmek için bir fırsatı var” dedi.
Enflasyon hala TCMB’nin beklenti aralığında. Fakat şayet TL tekrar paha kaybederse, merkez bankasının ve piyasanın enflasyon beklentileri büyük olasılıkla daha da yükselecek.
Erkan, “Enflasyon risklerinin artabileceği bir periyoda giriyoruz… TL’de bedel kaybı ve oynaklık ihtimali ek enflasyon riskleri yaratabilir ” sözlerini kullandı.
Haberi çeviren: Berna Suleymanoglu
Redaksiyon: Nevzat Devranoğlu
Investing TR
