Enflasyon eğilimi temel mal kümesinde daha bariz olmak üzere temel mal ve hizmet kümelerinde yükseldi.
TCMB’nin Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri raporunun ayrıntısı şöyle:
Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,58 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,86 puan azalarak yüzde 11,76 olmuştur. Bu devirde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 1,46 ve 1,39 puan azalarak yüzde 10,49 ve yüzde 10,25 olarak gerçekleşmiştir.
Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir evvelki aya nazaran temel mal, besin ve güç kümelerinin katkıları sırasıyla 0,78, 0,12 ve 0,06 puan azalmış, alkol-tütün-altın ve hizmet kümelerinin katkıları sırasıyla 0,08 ve 0,02 puan artmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış datalarla üç aylık ortalamalara nazaran B ve C göstergelerinin eğilimlerinde artış gözlenmiştir. Bu periyotta, enflasyon eğilimi temel mal kümesinde daha bariz olmak üzere temel mal ve hizmet kümelerinde yükselmiştir.
Hizmet fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,06 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu yatay seyrederek yüzde 11,80 olmuştur (Grafik 5). Yıllık enflasyon haberleşme ve öteki hizmetler kümesinde yükselirken, ulaştırma hizmetleri başta olmak üzere öbür alt kümelerde gerilemiştir (Grafik 6). Ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki düşüşte tavan fiyat uygulamasının da tesiriyle fiyatları azalan şehirlerarası otobüs kalemi (yüzde 6,33) belirleyici olmuştur. Lokanta-otel kümesinde fiyatlar bir evvelki aya nazaran bir ölçü yavaşlayarak artmaya devam etmiştir. Öbür hizmetler kümesinde şahsî ulaştırma araçlarının bakım ve tamiratı, eğitim hizmetleri ve paket tıp fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiş, berber ve kuaför hizmetleri fiyatlarındaki artışlar ise bir ölçü yavaşlamıştır. Öte yandan, kimi hizmet dallarına uygulanacak KDV indirimlerinin önümüzdeki periyotta küme enflasyonunu olumlu etkileyeceği kıymetlendirilmektedir.
Temel mal kümesi enflasyonu Temmuz ayında 2,81 puan düşüşle yüzde 8,58 olmuştur. Bu periyotta yıllık enflasyon tüm alt kümelerde gerilemiştir (Grafik 7). Temmuz ayında mobilya, araba ile elektrikli ve elektriksiz konut aletleri alt kalemlerinde fiyat artışları izlenmesine rağmen, geçen yılın birebir devrindeki yüksek bazın tesiriyle sağlam mal kümesi yıllık enflasyonu besbelli bir oranda düşmüştür. Bu devirde giyim fiyatları aylık bazda mevsim ortalamalarına yakın bir gerileme kaydederken, öteki temel mal kümesi fiyatlarında ise ölçülü bir artış gözlenmiştir.
Güç kümesi fiyatları Temmuz ayında yüzde 2,50 oranında artmıştır. Son devirlerde memleketler arası güç fiyatlarında gözlenen toparlanmaya bağlı olarak akaryakıt ve tüpgaz fiyatları Temmuz ayında sırasıyla yüzde 5,73 ve yüzde 4,99 oranında yükselmiştir. Ayrıyeten bu devirde şebeke suyu fiyatları yüzde 2,46 oranında artış kaydetmiştir. Bu gelişmelere rağmen, bir evvelki yılın tıpkı devrindeki yönetilen kalemlerden elektrik fiyat ayarlaması kaynaklı yüksek baz sebebiyle, güç kümesi yıllık enflasyonu 0,55 puan gerileyerek yüzde 8,57 olarak gerçekleşmiştir.
Besin ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,20 puan düşerek yüzde 12,73 olmuştur. İşlenmemiş besin fiyatları aylık yüzde 2,77 gerilerken, baz tesiri nedeniyle küme yıllık enflasyonu yüzde 13,85’e yükselmiştir. İşlenmiş besinde son periyotta gözlenen olumlu seyir Temmuz ayında barizleşmiş ve aylık fiyat artışı yüzde 0,16 olmuştur. Bu doğrultuda, baz tesirinin de katkısıylagrup yıllık enflasyonu yüzde 11,64’e gerilemiştir.
Taze meyve ve ebze fiyatlarındaki aylık düşüş sonlu kalırken, öteki işlenmemiş besin kümesi fiyatları yatay seyretmiştir. Başka işlenmemiş besinde yumurta fiyatlarındaki artış dikkat çekerken, son periyotta aylık enflasyonu yüksek seyreden bakliyat kümesinde ise fiyatlar gerilemiştir. İşlenmiş besin kümesi fiyatlarındaki olumlu görünümün alt kümelere yayıldığı gözlenmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve ve zerzevat dışı besin kümesinde yıllık enflasyon bir ölçü düşmüştür.
Temmuz ayı başında tütün ve alkol eserlerinden alınan maktu ve minimum maktu ÖTV fiyatlarının YİÜFE’deki altı aylık değişime endeksli olarak yükseltilmesine istinaden alkollü içecek fiyatları yüzde 3,61 oranında artarken, tütün eserleri fiyatları yatay seyretmiştir.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,02 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 2,16 puan artarak yüzde 8,33 olmuştur. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış eğilimi bu periyotta azalmıştır.
Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, yıllık enflasyon güç kümesinde bariz olmak üzere bütün alt kümelerde yükselmiştir. Aylık bazda, güç fiyatlarındaki artışta memleketler arası petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak rafine edilmiş petrol eserleri ve ham petrol ile gaz imalatı fiyatları belirleyici olmuştur. Orta malları fiyatlarındaki artışta bedelli ana metaller, temel kimyasallar ve demir dışı metal cevherleri öne çıkarken, sermaye malları kümesindeki artışta motorlu kara taşıtları ile kesim ve aksesuarları ve makineler tesirli olmuştur. Sağlam tüketim malları fiyatları mobilya, mesken aletleri ve mücevherat kaynaklı yükselirken, dayanıksız tüketim malları fiyatları işlenmiş et eserleri ile meyve ve zerzevat fiyatlarındaki düşüşle bir arada gerilemiştir. Özetle, Temmuz ayında üretici fiyatlarının yıllık enflasyonu artarken ana eğilimi yavaşlamıştır.
-iDeal Haber Merkezi-
Investing TR
