Investing.com – 24 Aralık’ta yapılan yılın son PPK toplantısında faizi 200 bp artışla %17’ye çıkaran TCMB, bugün PPK özetini yayımladı. Enflasyondaki yükselişin devam ettiğine dikkat çeken merkez, “Ham petrol fiyatları, salgın öncesindeki düzeylerinin altında seyretmekle birlikte, bir evvelki PPK devrini takiben yüksek oranda artmıştır. Buna ek olarak, başta endüstriyel metaller ve ziraî eserler olmak üzere güç dışı emtia fiyatlarında süregelen yükseliş eğilimi üretici enflasyonu kanalıyla tüketici enflasyonu üzerindeki üst taraflı riskleri artırmaktadır. Döviz kurlarının yanı sıra memleketler arası fiyatlardaki gelişmeler bilhassa besin ve temel mal kümelerinde enflasyon eğilimini olumsuz etkilemektedir.” Sözüne yer verdi.
Merkezin öbür açıklamaları:
-Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler genişleyici nakdî ve mali duruşlarını sürdürmektedir. Gelişmiş ülkelerde uzun vadeli faiz oranları tarihî düşük düzeylerdeki seyrini sürdürürken, gerek merkez bankalarının açıklamaları gerekse piyasa beklentileri, düşük faiz ortamının uzun bir müddet devam edeceğine işaret etmektedir. Uygulanan siyasetlerin finansal piyasalar, büyüme ve istihdam üzerindeki aktifliği, ülkeler prestijiyle salgının seyri ile siyaset alanlarının büyüklüğüne nazaran farklılaşabilecektir.
-Gelişmekte olan ülkelerin portföy piyasalarında, iyileşen risk algısına bağlı olarak, bir evvelki PPK devrini takiben yüksek ölçülü girişler devam etmiştir. Çin hariç tutulduğunda, Aralık ayında hem borçlanma senedi piyasalarına hem de pay senedi piyasalarına girişlerin arttığı görülmektedir. Gelişmiş ülkelerde siyaset faizlerinin düşük düzeylerini koruyacağına dair algının pekişmesi ve teşvik paketleri, önümüzdeki periyotta gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarındaki olumlu görünümü sürdürebilecek ögeler olarak bedellendirilmektedir.
-Milli gelir dataları ve son çeyreğe ait göstergeler iktisadi faaliyette güçlü bir seyre işaret etmektedir. Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (GSYİH) 2020 yılı üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 6,7, çeyreklik bazda ise yüzde 15,6 oranında artarak bariz bir toparlanma kaydetmiş ve salgın öncesi düzeyini aşmıştır. Büyümenin sürükleyicisi yurt içi talep olmuş, net ihracat büyümeye epeyce yüksek bir negatif katkı yapmıştır. Bu periyotta özel tüketim ve toplam yatırım harcamalarında süratli bir artış gözlenmiştir. Güçlü kredi ivmesiyle sağlam mallar talebindeki süratli artış özel tüketimdeki toparlanmanın temel belirleyicisi olurken, salgına bağlı olarak hizmetlere yönelik harcamalar zayıf seyretmiştir.
-Yakın devir göstergeleri ve yüksek frekanslı bilgiler, iktisadi faaliyetin Ekim ayı ortalarından itibaren ivme kaybetmeye başlamakla birlikte son çeyrek genelinde güçlü bir seyir izlediğine işaret etmektedir. Ekim ayı sanayi üretimi, ciro ve perakende satış hacmi endeksleri üçüncü çeyrek ortalamalarına nazaran süratli bir artış kaydetmiştir. Takip eden aylara ait yüksek frekanslı datalar ile kapasite kullanım oranları ve sipariş göstergeleri, finansman şartlarına hassas kalemler olan araba, beyaz eşya ve mobilya üzere sağlam tüketim mallarının yanı sıra inşaat kontaklı orta malı bölümlerinde faaliyetin canlı olduğu sinyalini vermiştir. Bu devirde yapılan saha görüşmeleri de iç talep şartlarındaki güçlü seyri teyit etmiştir. Öte yandan, artan olay sayıları nedeniyle getirilen kısıtlamalar, başta hizmetler bölümü olmak üzere iktisadi faaliyetin kısa vadeli görünümüne dair belirsizlik oluşturmaktadır. Şura, salgın dinamikleri ve makro siyaset bileşimi çerçevesinde ortaya çıkan sektörel ayrışmaların enflasyon üzerindeki tesirlerinin ve gelecek periyoda dair içerdiği risklerin takip edilmesi gerektiğini değerlendirmiştir.
-Kurul, para siyaseti kararlarının, enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde, fiyat istikrarı önceliğiyle alınacağını tekrar vurgulamıştır. Para siyaseti duruşu, enflasyon görünümüne yönelik üst istikametli riskler dikkate alınarak, temkinli bir yaklaşımla enflasyonun düşürülmesi ve orta vadede fiyat istikrarı amacına ulaşılması odağında belirlenecektir.
-Yönetilen/yönlendirilen fiyat ve vergi ayarlamaları ile gelirler siyasetinde geçmiş enflasyona endeksleme davranışının kırılması, enflasyon amaçlarıyla ahengin gözetilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması enflasyonla gayretin anahtar bileşenleridir. Enflasyon maksatlarının tüm paydaşlarca sahiplenilmesi, fiyat istikrarı yolundaki uğraşların ortak bir anlayışla toplumsal mutabakat içerisinde yürütülmesi ve makro siyasetlerin eşgüdüm içerisinde enflasyonda öngörülen düşüş patikasıyla uyumlu formda belirlenmesi para siyaseti aktifliğini güçlendirecektir. Bu kapsamda, 2021 yılı için belirlenecek minimum fiyat ile yönetilen/yönlendirilen fiyat ve vergi ayarlamalarının toplam talep ve maliyet kanallarıyla enflasyon görünümüne mümkün tesirleri değerlendirilmiştir.
-İç talep şartları, döviz kuru başta olmak üzere birikimli maliyet tesirleri, milletlerarası besin ve öbür emtia fiyatlarındaki yükseliş ve enflasyon beklentilerindeki bozulma, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Bu doğrultuda Heyet, enflasyon görünümüne dair risklerin bertaraf edilmesi, enflasyon beklentilerinin denetim altına alınması ve dezenflasyon sürecinin en kısa müddette tekrar tesisi için, 2021 yılsonu iddia maksadını göz önünde bulundurarak, güçlü bir mali sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir. Bu çerçevede, siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 15’ten yüzde 17’ye yükseltilmiştir. Önümüzdeki devirde nakdî duruşun sıkılığı, enflasyonu etkileyen tüm ögeler dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.
-Düşük enflasyon ortamının kalıcı olarak tesisinin, ülke risk primlerinin düşmesi, aksi para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla, makroekonomik ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceği değerlendirilmiştir.
-Kurul, fiyat istikrarının sağlanması için, güçlü bir siyaset uyumuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro siyaset bileşimine gereksinim bulunduğu değerlendirmesini yinelemiştir.
-TCMB karar alma süreçlerinde orta vadeli bir perspektifle, enflasyonu etkileyen tüm ögeleri ve bu ögelerin etkileşimini temel alan bir tahlil çerçevesi benimsemektedir.
Muharrir: Necdet Erginsoy
Investing TR
