Investing.com – Kripto para piyasası bugün hafif bir yükseliş gösterdi. Piyasanın toplam kıymeti son 24 saatte %1,52 artarak 1,98 trilyon dolara ulaştı. Gün içinde en düşük 57.686 doları, en yüksek ise 58.890 doları gören Bitcoin, bu haberin yazıldığı sırada günlük %1,6 artışla 58.500 dolardan süreç görüyor. Bugün 2.054 – 2.101 dolar aralığında değişen Ethereum ise şu anda %1,7 artışla 2.060 dolarda. Piyasada BTC baskınlığı %55,1 iken ETH’nin tüm piyasadaki hissesi %12,1 düzeyinde.
Birinci 100’de günün en çok kıymet kazanan ve en çok bedel kaybeden kripto paralarına bakalım. Liste TSİ 18.03 prestijiyle günlük değişim oranları dikkate alınarak hazırlanmıştır.
En çok yükselen kripto paralar:
- Waves (WAVES): +%46, $19,20
- KuCoin Token (KCS): +%38, $16,80
- 0x (ZRX): +%29, $2,33
En çok düşen kripto paralar:
- Pundi X[old] (NPXS): –%13, $0,006
- Dent (DENT): –%7: $0,01527
- Holo (HOT): –%6: $0,0218
1- Kripto para yatırımcılarının neredeyse yarısı “acemi”
Şimdi 12 yıllık bir geçmişe sahip olan kripto para dalı, emekleme etabını artık geride bırakmış üzere görünse de olgunlaştığını söylemek için şimdi çok erken. Bir varlık sınıfı olarak nasıl kategorize edilmeleri gerektiği konusunda dahi rastgele bir konsensüs bulunmayan kripto paralar, kısa geçmişinde bazen bir değişim aracı, bazen ise bir bedel saklama eseri olarak görüldüler. Bu durum piyasanın yatırımcı profilini de epeyce geniş bir skalaya oturtuyor.
Yatırım firması Invictus Capital tarafından geçtiğimiz günlerde yapılan bir ankete nazaran, kripto para yatırımcılarının %41’i acemi.
Ankete katılan 3.473 kişinin %14’ü Almanya, %7,7’si ABD, %6,8’i İspanya ve %4,8’i Türkiye’den. Her dört iştirakçiden biri 25 yaşın altındayken, her 10 iştirakçiden sırf biri 45 yaşın üzerinde.
Ayrıyeten iştirakçilerin yaklaşık üçte ikisi, bugüne dek kripto paralara 2.500 ila 5.000 ABD doları meblağında yatırım yaptığını söylüyor, yüzde 94’lük kesim ise yatırım yaparken taşınabilir aygıtlarını kullanıyor.
2- NFT çılgınlığına Amerikan güreşi topluluğu da dahil oldu
NFT (non fungible token) çılgınlığı sürat kesmeden büyüyor. Geçtiğimiz günlerde Amerikan futbolunun yaşayan efsanesi Tom Brady’nin sanayiye dikkat çeken bir platform ile dahil olmak üzere olduğundan kelam etmiştik. Bugün bildirilen habere nazaran ise Amerikan güreşi topluluğu, NFT piyasasıyla yakından ilgilenmeye başladı.
Kendine has hayran kitlesiyle milyonları ekran başına kilitleyen güreş cümbüş şirketi WWE (World Wrestling Entertainment), The Undertaker ismiyle ün salan Mark William Calaway’in yer aldığı NFT’leri piyasaya süreceğini duyurdu. Geçtiğimiz yıl emekliliğini duyuran Calaway’in NFT’leri, müzayede yoluyla alıcı bulacak. Yarın TSİ 19.30’da başlaması planlanan açık artırmanın 37 saat sürmesi ve ağır bir ilgiyle karşılanması bekleniyor.
Dört evrede satışa sunulacağı belirtilen The Undertaker NFT’lerinin platin, altın, gümüş ve bronz olarak kategorize edileceği belirtiliyor. Platin 10.000 dolar, altın ise 5.000 dolarlık açılış fiyatıyla müzayedeye dahil olacakken gümüş ve bronzun ise sırasıyla 1.000 ve 100 dolarlık sabit fiyattan satışa sunulacağı söz ediliyor.
3- Bitcoin ve Ethereum’un piyasa kıymeti gümüşü geçmek üzere
Piyasa bedeline nazaran en kıymetli iki kripto para ünitesi Bitcoin ve Ethereum’un toplu piyasa hacmi, gümüşün piyasa hacmine yaklaştı. Bu haberin yazıldığı sırada Bitcoin 1,1 trilyon dolar, Ethereum ise 240 milyar dolarlık bir kıymete sahip. Toplamda 1,33 trilyon doları geçen ikili, gümüşün 1,4 trilyon dolarlık piyasa bedeline hayli yakın.
İşin matematiği bir yana, böylesine yeni ve süratli büyüyen finansal enstrümanların, klasik finans sisteminin omurgasında yer bulmuş bir metayı devirmek üzere olması, epey kritik bir kilometre taşı olarak yorumlanıyor. Bu stil olaylar, uzun yıllardır merkezî otoritelerce yürütülen kemikleşmiş bir yapının artık yerini daha yenilikçi ve merkezden ayrık sistemlere bırakmaya başladığı tarafında bedellendiriliyor.
Yeniden kolay bir matematikle, bu iki kripto para ünitesinin gümüşü tek başlarına devirmeleri için de birtakım hesaplamalar yapılabilir. Bitcoin’in gümüşü tek başına geçebilmek için 74.000 doları geçmesi yeterliyken, Ethereum fiyatının yaklaşık 8 kat artarak 15.000 doların üzerine çıkması gerekiyor.
Bitcoin’in “dijital altın” anlatısı ve bir bedel saklama aracı olarak rolü güç kazandıkça bu türlü bir muvaffakiyete ulaşması da büyük bir sürpriz olmayacaktır.
4- Dünyadan dijital para gelişmeleri
Son iki günde Rusya, İsveç ve Pakistan’dan kimi değerli dijital para açıklamaları geldi. İsveç Merkez Bankası tarafından bugün yayımlanan “E-krona Pilot Faz 1” isimli bir rapora nazaran, İsveç’te nakit kullanımı iyiden iyiye azalıyor.
E-krona ismiyle anılan İsveç dijital parasının geliştirme süreci tüm süratiyle devam ederken, merkez bankası özel işletmeleri ve ticari bankaları CBDC pilot uygulamalarına katmak istiyor. Bu yeni iş birliği sonucunda banka, dijital para ünitesinin çevrim dışı yeteneklerini geliştirmek ismine da yol kat etme uğraşında. Birinci basamakta, sunulan tahlillere ait “teori bazlı” tahliller yapıldığı söz edilirken, faz 2’de tokenlerin ve anahtarların depolanması da dahil olmak üzere çevrim dışı tahliller üzerinde ileri seviye testler yapılacağı bildirildi.
Rusya ise 2023 yılına dek dijital rubleyi piyasaya sürmek istiyor.
Dijital para çalışmaları konusunda en önde olan ülke Çin. Ülkenin merkez bankası, pilot evreleri artık tamamlamaya ve dijital yuanı resmî olarak piyasaya sürmeye epeyce yakın. Bank of Japan tarafından yapılan açıklamaya nazaran ise Japonya, CBDC testlerine önümüzdeki yıl başlayacak.
Pakistan Merkez Bankası Lideri Reza Baqir, CNN’den Julia Chatterley’e dün verdiği röportajda Çin’in yaptığı üzere CBDC çıkarmaya sıcak baktıklarını ve araştırmalarını dikkatlice yürüttüklerini tabir etti.
Muharrir: Özgün Çağlar Deniz
Investing TR