İSTANBUL, 11 Mart (Reuters) – Memleketler arası Güç Ajansı (IEA), Türkiye’nin geçen on yılda güç kaynaklarını çeşitlendirdiğini, bundan sonra yenilenebilir gücün büyümesini hızlandıracak ve endüstrinin kullandığı enerjiyi azaltacak siyasetlere odaklanması gerektiğini belirtti.
IEA tarafından yayımlanan Türkiye 2021, Güç Siyaseti Değerlendirmesi raporunda, “Son yıllarda güç arzının güvenliği ve çeşitlendirilmesi alanında büyük ilerleme kaydeden Türkiye, güç dalının uzun vadedeki karbon ayak izi ve sürdürülebilirliğini yakından izlemeli.” denildi.
Petrol ve doğal gazda neredeyse büsbütün dışa bağımlı olan Türkiye son yıllarda altyapı yatırımlarıyla ve artan yenilenebilir güç üretimi ile güç kaynaklarını çeşitlendirdi. Ayrıyeten Karadeniz’de keşfedilen doğal gaz, 2023’te devreye girecek Akkuyu nükleer santrali ülkenin güç kaynaklarını daha da çeşitlendirmiş olacak.
Türkiye’nin yenilenebilir güçte heyeti gücünü beş yılda %50 artırdığını hatırlatan IEA, Türkiye’nin güçlü olarak nitelediği rüzgar, güneşlenme ve jeotermal kaynaklarını kullanarak yenilenebilir güç üretiminin daha da süratli artırabileceğine dikkat çekti.
Raporda, “Yenilenebilirdeki büyüme yalnızca elektrik üretimi ile sonlu değil, tıpkı vakitte ısıtmayı da ilgilendiriyor. Türkiye’nin güneşte potansiyelinin %3’ünü, karasal rüzgarda ise %15’ini kullandığı kestirim ediliyor.” denildi.
IEA, uzun vadede güç bölümünün karbon ayak izini azaltmasını sağlayacak adımlara da göz atılmasını tavsiye etti. Kuruluş linyit santrallerinin elektrik üretimindeki rolünün gözden geçirilmesini ve sanayi siyasetlerinin elektrikli araçları özendirecek biçimde şekillendirilmesi tavsiyesinde bulundu.
Türkiye’nin geçen 10 yılda güç piyasalarını özgürleştirmek için attığı adımlarla öngörülebilirlik ve fiyat oluşumunda şeffaflığı artırdığını belirten IEA, doğalgaz ve elektrik piyasalarında rekabeti artıracak ek ıslahatların yatırımları artırıcı tesirlerinin olacağını söz etti.
Toplam 191 sayfalık raporda şu tavsiyeler yer aldı:
- Sistem maliyetlerini düşük tutmak için EÜAŞ’ın mecburî olarak üretilen elektriğin büyük bir kısmını satın alması ve sübvansiyon üzere piyasa takviye düzenekleri kademeli olarak kaldırılmalı.
- Sanayi ve inşaat sektörlerindekiler başta olmak üzere güç verimliliği projeleri için finansmana erişim kolaylaştırılmalı, teşvikler ve piyasa düzenekleri değerli ölçüde güçlendirilmeli.
- Talebin azalmasını sağlayarak petrol tüketimini düşürmek ve nakliyecilik dalında kullanılan yakıtların değişmesini sağlayacak hükümet siyasetleri genelini etkileyecek bir program oluşturulmalı, bu program elektrikli araçları da kapsamalı.
- Türkiye doğal gaz piyasasında rekabetin artırılmalı ve BOTAŞ’ın piyasadaki hakimiyeti azaltılmalı.
- Yenilenebilir güç alanındaki teknolojilerin potansiyelinden azami oranda yararlanılmasını sağlayacak uzun vadeli amaçlar belirlenmeli.
- Orta-uzun vadeli emisyon maksatları ile yurt içinde geçerli hava kirliliği maksatlarının belirlenerek sürdürülebilir güç siyasetlerine rehber olunmalı, emisyonların tepeye varacağı periyodu öngören bir plan hazırlanmalı.
Investing TR
