Investing.com – Piyasada dönen yani dolanımdaki para ölçüsü olan para arzında M1, piyasadaki nakde bankalardaki vadesiz mevduatların dahil edilmesidir. M2, ise piyasadaki nakit ve bankalardaki vadesiz mevduata vadeli mevduatların da dahil edilmesidir. M3 ise en geniş para arzıdır ve M2’ye repodan sağlanan fonlar, para piyasası fonları ve vadesi 2 yıla kadar olan ihraç edilen menkul değerler eklenerek elde edilmektedir.
TCMB datalarına nazaran, geniş para arzı M3, Eylül 2020 periyodunda yıllık %43,5 büyümenin akabinde Ekim 2020 devrinde yıllık %45,8 büyüdü. En dar para tarifi olan M1’in yıllık büyüme oranı ise bir evvelki ay %90,1 olarak gerçekleşirken Ekim ayında %93,8’e yükseldi.
Nakdî bölüm tarafından verilen kredilerin yıllık artış suratı, hanehalkı için Eylül 2020’da %48,5 iken Ekim 2020’da %46,6 oldu. Finansal olmayan kuruluşlara verilen krediler ise Eylül 2020’da bir evvelki yıla nazaran %39,4 artarken, Ekim 2020 devrinde bir evvelki yıla nazaran %44,1 arttı.
Geniş para arzı bileşenlerinin para arzındaki yıllık büyümeye katkısı incelendiğinde; vadeli mevduatların para arzına en büyük katkıyı sağlayan kalem olduğu, bunu vadesiz mevduatların izlediği görüldü.
Ekim 2020’da geniş para arzı M3’de gözlenen yıllık %45,8 oranındaki büyümede %27,6 ile vadeli mevduatlardaki artış tesirli oldu, bunu %14,2 ile vadesiz mevduatlar izledi ve öbür kalemlerin katkısı hudutlu seviyede kaldı.
M3’teki büyümenin karşılık kalemlerine yansıması; %46,7’si özel daldan, %9,6’sı genel idareden, %1,3’ü banka dışı finansal kuruluşlardan ve %0,5’i net dış varlıklardan alacaklarda artış biçiminde oldu. Başka taraftan başka kalemler (net) %12,3 oranında azalış olarak katkı yaptı.
Müellif: Deniz Engin
Investing TR