ANKARA, 13 Ekim (Reuters) – Jeopolitik tasalarla 7,9550’ye kadar yükselerek yeni tepeyi test eden dolar/TL TCMB’nin devam eden sıkılaştırma ve olağanlaşma adımlarıyla takviye buluyor.
TL ile gelişmekte olan ülke para üniteleri ortasında geçen hafta kuvvetli bir negatif ayrışma yaşanmış, bu ayrışmada jeopolitik tasalar ana belirleyici olmuştu. Jeopolitik gelişmeler ortasında AB ile tansiyonun tekrar artması tasası, Azerbaycan-Ermenistan tansiyonu ve S-400 hava savunma sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor.
Geçen hafta boyunca gelişmekte olan ülkelerden negatif ayrışarak kıymet kaybeden TL Cuma günü ve dün negatif ayrışma görülmedi.
TCMB’nin devam eden sıkılaştırma adımlarıyla piyasaya uyguladığı fonlamanın son maliyetini gösteren yüklü ortalama fonlama maliyeti dün prestijiyle %11,93’e kadar yükseldi. TCMB’nin siyaset faizi %10,25 faiz koridorunun üst bandı %11,75, geç likidite penceresi faiz oranı ise %13,25 düzeyinde bulunuyor.
Datalara nazaran TCMB sıkılaştırmasını artık faiz koridorunun üst bandı (%11,75) ile GLP (%13,25) ortasında şekillendiriyor.
TCMB sıkılaştırma adımlarının yanısıra dün TL cinsi zarurî karşılıklara (ZK) ödenen faiz oranlarını, kredi büyümesi şartı aranmaksızın 200 baz puan artırırken döviz cinsi ZK’da kurulu yarı yarıya düşürdüğünü açıkladı. Cuma günü 7,9550 düzeyindeki tarihi doruğuna yükseldikten sonra tarafını sonlu da olsa aşağı çevirdi. Bu düşüşte hem gelişmekte olan ülke para ünitelerine yönelik Cuma günü görülen iyimser seyir hem de TCMB’nin sıkılaştırmasını swap adımlarına yayan kararı tesirli oldu.
TCMB Cuma günü döviz karşılığı TL swap piyasasında TL faiz oranını %10,25’ten %11,75’e yükseltti. TCMB bilgilerine nazaran bankanın repo ile sağladığı fonlama meblağı yaklaşık 250 milyar TL düzeyinde. TCMB’nin BIST dahil swap stoku ise bankacıların hesaplamalarına nazaran yaklaşık 46,5 milyar dolar düzeyinde yani yaklaşık 345 milyar TL ile 250 milyar TL’lik açık piyasa fonlamasının da üzerinde.
Sıkılaştırmanın genele yayılması TL’de negatif ayrışmayı önleyen ögeler ortasında yer aldı. Öte yandan ilgili karar piyasada iki farklı beklentiyi de beraberinde getirdi. Birtakım bankacılar swap faizinin siyaset faizi değil de üst bant faizi olarak belirlenmesinin bir sonraki PPK’da faiz artışı manasına gelebileceğini düşünüyorlar. Kimi bankacılar ise bunun tersine kararların direkt faiz artışı yapmamak için alındığı kanaatindeler.
Dolar/TL bu sabah güne saat 08.51’de 7,8900 / 7,9030, euro/TL 9,3106 / 9,3271 düzeyinde bulunuyor. Sepet bazında TL ise tıpkı saatte 8,6001 / 8,6149 düzeyinde.
Enflasyon datalarına ait tasalar de TL’de baskı ögesi olmayı sürdürüyor. TÜİK Eylül sonu prestijiyle yıllık enflasyonun %11,75 olduğunu açıklamasına rağmen Johns Hopkins Üniversitesi’nden Steve Hanke Türkiye’de sokakta hissedilen enflasyonun %38 olduğunu belirtiyor.
İç piyasada bugün açıklanacak Ağustos ayı sanayi üretim endeksi takip edilecek. IMF’nin Türkiye’nin de dahil olduğu aktüel makro iddiaları de bugün açıklaması bekleniyor.
Siyasi gündemde ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın partisinin genel merkezinde düzenlenecek MYK toplantısı ile CHP, MHP, HDP ve DÜZGÜN Parti TBMM küme toplantıları düzenlenecek.
ALTIN İTHALATI REKOR KIRDI, CARİ AÇIK YEP VARSAYIMINI AŞIYOR
TCMB’nin dün açıkladığı datalara nazaran cari açık, Ağustos’ta altın ithalatındaki rekor artış ve pandemi devrinde turizm gelirlerindeki zayıf seyirle 4,6 milyar dolar oldu.
Bilkent Üniversitesi’nden Profesör Hakan Kara, para siyaseti ve cari istikrar ortasındaki bağlantının bu kadar güçlü olduğu bir devir hatırlamadığını belirterek, “Bunun temel nedeni altın ithalatı. Yakın devirde yaşanan süratli para ve kredi genişlemesi altın talebini kıymetli ölçüde artırdı, bu da bir çeşit dolarizasyon olarak tanımlanabilir. Cari istikrardaki bozulmanın değerli bir kısmı altın ithalatından kaynaklanıyor. Bu yıl altın ithalatı 20 milyar doları geçecek.” dedi. ayı sonu ve Ağustos ayının başında lokal yatırımcılar TL cinsi getirilerin düşük kalması nedeniyle döviz, altın ve bunları barındıran yatırım fonlarına yönelmişti. Lokaller ilgili devirde üç hafta içinde 15,5 milyar dolar meblağında döviz ve altın cinsi mevduat artışına gitmiş bu talebin değerli kısmı de aslında altında yaşanmıştı.
TÜİK bilgilerine nazaran birinci 8 ayda altın ithalatı %119 artışla 16 milyar dolar oldu. Altın birinci 8 aylık datalara nazaran Türkiye’nin ikinci en yüksek ithalat kalemi haline geldi. Birinci sırada ise 18.9 milyar dolar ithalat gerçekleştirilen mineral yakıtlar yer alıyor. Bu kalem Türkiye’nin güç maliyetini gösteriyor.
YEP’te 2020 için cari açık beklentisi ise Reuters anketindeki 33 milyar doların epeyce altında 24,4 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Bankacılar beklentinin aşılacağı konusunda hemfikirler. 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise 500 baz puan civarında seyrediyor. 570 puandan düşüşe geçen CDS’te jeopolitik tansiyon nedeniyle tekrar yükseliş yaşanmaya başladı. CDS bugün saat 08.49’da 504 / 514 düzeyinde.
Investing TR
