Investing.com – Bugün açıklanan TÜFE, Haziran’da son 23 ayın doruğuna ÜFE ise son 32 ayın en yüksek düzeyine çıktı. Haziran ayında beklenti üzerindeki bu artışta kısıtlamaların kaldırılması ile ilgili kalemlerdeki artış tesirli olurken ÜFE’de ise maliyet ve kur tesiriyle son derece yüksek düzeylere gerçek ilerleme yaşanıyor. ÜFE ve TÜFE’deki yükseliş kadar besin enflasyonundaki yükselişe de dikkat çeken Doç. Dr. Oğuz Demir, Investing.com için kıymetlendirdi.
“TÜİK’in açıkladığı haziran ayı enflasyon dataları içinde iki gösterge maalesef bundan sonraki sürece ait de beklentilerin daha olumsuz olmasına neden oldu. Bunlardan birincisi Üretici Fiyat Endeksi. ÜFE de 2018 sonundaki krizden bu yana birinci defa %40’lı düzeylerin üzerine çıkmış olduk. ÜFE – TÜFE makası her ne kadar üreticilerin üzerlerindeki maliyet yükünü tüketiciye yansıtmadığı üzere bir sonuca bizi götürse de ben durumun tam olarak o denli olduğunu düşünmüyorum. TÜİK’in yayınladığı fiyatlara bakıldığında dahi temel tüketim unsurlarında ve hizmet bölümlerinde yıllık fiyat artışları ortalama %30 – 40 bandına ulaşmış durumda. Yani talebi görece yüksek olan eserlerde maliyet artışları fiyatlara direkt yansıtılmış. Bu da tüketicinin TÜİK’e nazaran enflasyonu daha yüksek hissetmesine neden oluyor.
İkinci gösterge ise besin enflasyonu. Yıllık %20’ye ulaşan besin enflasyonunu bilhassa orta sınıf ve altında gelire sahip vatandaşlar çok daha derinden hissediyor. İşsizliğin yüksek olduğu bir devirde bu kalıcı yoksulluğun da artacağına işaret eden bir gelişme. Öte yandan yalnızca kısa vadede değil orta ve uzun vadede de besine daha fazla kaynak ayırmak zorunda kalacak olan bu bölümlerin talebinin de öteki bölümlerde daralması manasına gelecek. Bu da Türkiye’nin enflasyonu frenlese de önemli bir yoksulluk sorunu ile boğuşacağı bir periyoda işaret ediyor.
Türkiye’nin süratli bir halde bu döngüden çıkması gerekiyor. Lakin alınan tedbirler daha çok talebin frenlenmesine yönelik. Hem TCMB’nin faizi sabit tuttuğu son üç toplantıdaki yaklaşımı hem de BDDK’nın kredi kartlarındaki taksitlendirme ile ilgili kararları iktisat idaresinin enflasyon sorununu hala talep tarafından okuduğunu gösteren kararlar. Halbuki genel olarak maliyetlerin bundan sonraki süreçte artmasının önüne geçecek adımlar atılması lazım. Bunların başında da kur istikrarı geliyor. Siyasetteki gelişmeler ve TCMB’nin faiz kararlarının bundan sonraki süreçte buraya odaklanması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’nin risk primini düşürecek adımlar siyasetçiler tarafından atılırken, TCMB’nin de iktisadın gerçeklerine nazaran kararlar alması gerekiyor. Lakin daha evvel de söz ettiğim üzere meselelerin kalıcı tahlilleri için yapılan sorun tespitleri gerçekleri tam manasıyla karşılamıyor ve atılan adımlar da doğal olarak problemleri çözmüyor.”
Investing TR
