ANKARA, 9 Ekim (Reuters) – Dolar/TL jeopolitik telaşlarla 7,94’ü aşarak yeni doruğa yükselirken, TL dolar karşısında gelişmekte olan para ünitelerinden açık orta negatif ayrışarak kıymet kaybediyor.
TL’de dolar karşısında Çarşamba günü yaklaşık %1 bedel kaybı yaşanırken, benzeri para ünitelerinde %1’i aşan paha karları bulunuyordu. TL dün dolar karşısında %0,7 bedel kaybı yaşarken emsal para ünitelerinde yatay seyir izleniyordu.
TL’de negatif ayrışmaya neden olan jeopolitik gelişmeler ortasında AB ile tansiyonun yine artması tasası, Azerbaycan – Ermenistan tansiyonu ve S-400 hava savunma sistemleri konusunda devam eden süreç yer alıyor.
Enflasyon bilgilerine ait tasalar de TL’de baskı ögesi olmayı sürdürüyor. TÜİK Eylül sonu prestijiyle yıllık enflasyonun %11.75 olduğunu açıklamasına rağmen Johns Hopkins Üniversitesi’nden Steve Hanke Türkiye’de sokakta hissedilen enflasyonun %38 olduğunu belirtiyor.
Başta enflasyon olmak üzere TÜİK datalarına ait kaygılar 2019 yılından beri barizleşmiş durumda. TÜİK’in enflasyonu olduğundan daha düşük gösterdiği savları nedeniyle geçen yıldan beri birçok kere TBMM’ye soru önergesi verildi.
TCMB SIKILAŞTIRMAYI BELİRGİNLEŞTİRİYOR
Merkez Bankası (TCMB) ise likidite adımlarıyla piyasaya sağladığı fonlamanın maliyetini yükseltmeye devam ediyor. Dün prestijiyle ortalama fonlama maliyeti CBTWACF= %11.56’ya yükseldi. Gecelik faizler bankanın faiz koridorunun üst bandı olan %11.75’i de aşarak %12.5’in üzerine çıkarken, banka sıkılaştırma adımlarına devam ediyor.
Gecelik faizler hakkında gösterge olan TLREF .TLREF %12.57’e kadar yükseldi. Bankacılar TCMB’nin gecelik faizleri %11.75 ile %13.25 ortasına taşıyacağını ve ortalama fonlama maliyetinin de bu düzeylere kademeli yaklaşacağını kestirim ediyorlar. Sıkılaştırma adımlarının belirginleşmesiyle birlikte bankaların TCMB’nin mevcut faiz koridorundaki en üst oran olan %13.25 düzeyindeki GLP’nin de ana fonlama kaynağı olmasa da kullanılmaya başlanması muhtemel görülüyor.
Dolar/TL yeni tepe olan 7,9475’e kadar yükseldikten sonra bu sabah saat 08.44’te 7,9300 / 7,9460, euro/TL 9,3368 / 9,3568 düzeyinde bulunuyor. Sepet bazında TL ise birebir saatte 8,6334 / 8,6514 düzeyinde.
JEOPOLİTİK TANSIYON YINE ARTIYOR
Avrupa Kurulu Türkiye için yıllık değerlendirmesinde Türkiye’nin Avrupa Birliği’nden uzaklaşmaya devam ettiğini belirtirken dün de 1974 yılından beri kapalı olan Maraş’ın bir kısmı yine açıldı.
Türkiye’nin ABD ile bağlantılarının gerilmesine neden olan, Rus üretimi S-400 hava savunma sistemlerinin akibetine ait gelişmeler de piyasada telaş kaynağı.
NATO müttefiki iki ülke ortasındaki ilgi geçen sene Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemleri alması nedeniyle bozulmuş; ABD Türkiye’yi yaptırım uygulamakla tehdit ederken, F-35 savaş uçağı programından çıkarmıştı. tansiyonu de jeopolitik telaşlar ortasındaki yerini koruyor.
TAHVİLE YABANCI GİRİŞİ GÖRÜLDÜ, LOKALLER TL’YE GÜVENMİYOR
TCMB’nin dün açıkladığı bilgilere nazaran yılbaşından beri yabancı yatırımcının 13,5 milyar dolara ulaşan tahvil ve pay senedi piyasasından çıkışları geçen hafta prestijiyle 13 milyar dolara geriledi. Yabancı yatırımcılar %20 – 25’lerden %3’e yanlışsız gerileyen iç borçlanma senetlerindeki hissesini geçen hafta yaklaşık 480 milyon dolar arttırdılar.
Bankacılar TCMB’nin sıkılaştırma ve BDDK’nın olağanlaşma adımları sonrası başlayan girişin devam edip etmeyeceğinin yakından izleneceğini belirtiyor. Pay senetlerinde geçen hafta giriş ise 130 milyon dolar oldu.
Öte yandan dün açıklanan bilgilere nazaran lokallerin döviz ve altın cinsi varlıkları yaklaşık 100 milyon dolar arttı.
Dağılıma bakıldığında gerçek bireylerde 1,25 milyar dolar artış yaşanırken kurumsallarda 1,15 milyar dolar azalış yaşandı. TCMB’nin sıkılaştırma adımları sonrası bankacılar lokallerin döviz varlıklarının bir kısmını TL’ye çevirip çevirmeyeceğini yakından izliyorlardı.
PPK adımlarının akabinde TL’ye hudutlu dönüş olsa da bu şimdi besbelli bir trend haline gelmedi. Bilakis jeopolitik tansiyonunun arttığı periyotta bireysellerin tekrar döviz mevduatını artırma eğilimine girdikleri görüldü.
Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) ise 500 baz puan civarında seyrediyor. 570 puandan düşüşe geçen CDS’te jeopolitik tansiyon nedeniyle 500 baz puandan yükseliş yaşanmaya başladı. CDS bugün saat 09.00’da 521 / 531 düzeyindeydi.
Investing TR
