Investing.com – Dün açıklanan TÜFE sayıları, Mayıs’taki 17 günlük kapanmanın tesiriyle beklentilerin altında kaldı, ama ÜFE tarafındaki yükseliş devam etti, ayrıyeten TÜİK’in ‘sehven’ gönderildiğini söylediği oran için son gözlenen fiyatın bilgi tabanı yanılgısı olarak gönderildiğini açıkladı.
ÜFE ve TÜFE’deki genel görüm ile para siyasetindeki bekleyişi ve sehven yanılgıyı Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir kıymetlendirdi:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayı enflasyon oranlarını dün yayınladı. Mayıs ayı bilgileri iki açıdan büyük ehemmiyet taşıyordu.
Mayıs ayı bilgileri ile ilgili birinci değerli konu ise bir müddettir iyice açılan tüketici enflasyonu ve üretici enflasyonu ortasındaki makas idi. TÜİK, Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’nde aylık %3,92 ve yıllık %38,33’lük bir artış olduğunu açıkladı. Böylece üretici fiyat endeksindeki yıllık artış 2019 yılından bu yana en yüksek düzeye ulaşmış oldu. Yeniden TÜFE – ÜFE ortasındaki makas da biraz daha açılmış oldu. Hizmet üretici fiyat endeksi ve ziraî girdi fiyat endeksinde de üst istikametli baskının sürdüğünü daha evvel açıklanan bilgilerde gözlemlemiştik. Tüketici enflasyonunun seyri açısından büyük kıymet taşıyan maliyet ve üretici fiyat endekslerindeki bu gelişmeler takip eden aylar için de enflasyonda olumsuz tablo devam ediyor. Bilhassa Haziran ayı prestijiyle başlayan salgında kademeli açılma uygulamaları ile artmasını beklediğimiz talep, üreticilerin maliyet artışlarını görece daha kolay fiyatlara yansıtabilecekleri bir periyoda işaret ediyor.
Bilgilerin ikinci kıymetli boyutu ise para siyaseti ile ilgili idi. Salı akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, TCMB Başkanı’yla faiz indirimi konusunda yaptığı görüşmeyi açıklaması faiz indirimi beklentisinin artmasına neden olmuştu. Bu noktada her ne kadar piyasadaki genel kanaat enflasyondaki artışın mayısta da devam edeceği tarafında olsa da bu beklentilerin bilakis çıkabilecek bir data ile TCMB, hükümetin istediği faiz indirim sürecine beklenenden evvel girebilecekti. TCMB’nin bir nevi fırsat kolladığı faiz indirimleri açısından ortaya çıkabilecek böylesi bir sonuç, bilhassa salı akşamı yapılan açıklamalarla sert hareketler gözlenen döviz kurlarında bir öbür dalgalanmaya da neden olabilecekti. Lakin TÜİK tarafından açıklanan aylık %0,89 ve yıllık %16,59’luk tüketici enflasyonu en azından bir ay daha TCMB’nin bu tarafta bir adım atması mümkünlüğünü azalttı diyebiliriz.
Son açıklanan bilgiler, enflasyonda süreksiz bir iyileşmeye işaret etmiş görünüyor. Fakat burada bir noktanın daha altını çizmekte fayda var. Mayıs ayının yarısından fazlasının tam kapanma şartları içerisinde gerçekleştiği bir ayı geride bıraktık. Aylık fiyat artış ortalaması %0,89 olarak gerçekleşse de TÜİK tarafından akşam saatlerinde yapılan bir diğer açıklamada aslında ay sonunda yapılan fiyat derleme çalışmalarında ortalama fiyat artışının %1,44’lere kadar ulaştığını tabir etti. Sehven yapıldığı tabir edilen bir kusur sonucu açıklama yapmak zorunda kalan TÜİK, aslında Mayıs ayında kısmi açılma ile birlikte fiyatlardaki artış suratının ay sonunda arttığını da kamuoyu ile paylaşmış oldu.
Tüm bu noktalar önümüzdeki aylarda enflasyon üzerindeki baskının daha da arttığına işaret ediyor. TCMB’nin ve hükümetin besin enflasyonunda yaz aylarındaki üretim artışı ve fiyatlardaki gevşeme ümidi de iki taraftan baskı altında. Birincisi dünyada son devirde genel olarak artan besin fiyatları Türkiye’de de bu beklentilerin boşa çıkmasında kıymetli bir rol oynayabilir. TL’deki sert bedel kayıpları, dünyadaki fiyat artışları ile birleştiğinde Türkiye’de üretilen besin mallarının ihracatı açısından avantaj sağlasa da kuraklık ve üretimdeki arz kısıtı ülke içerisinde besin fiyatlarında beklenen düşüşün önüne geçebilir. Bu da tüketici enflasyonunda beklenen düşüşü sonlandırabilir.
Özetle enflasyonda açıklanan son datalar, hem tüketici açısından hem de para siyasetinde hükümetin istediği faiz indirimleri için gerekli ortamın oluşması açısından yakın vadede iyimser bir ortam sunmadı. Bu koşullar altında Haziran ayında gerçekleşecek Para Siyaseti Kurulu’nda ekonomik gerçekler dikkate alınmadan verilecek bir kararın ise bedelini çok geçmeden Temmuz’da ağır ödeyebileceğimiz ihtimalini de karar vericilerin göz önüne alması gerek!”
Investing TR