Investing.com – Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en süratli ve emniyetli referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mart 2021 periyodu sonuçları açıklandı. Eşik bedel olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, Şubat’ta 51,7 olarak ölçülen manşet PMI Mart’ta 52,6’ya yükselerek kesimin performansında güçlü bir iyileşmeye işaret etti. Böylelikle, faaliyet şartları üst üste onuncu ay güçlenmiş oldu.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mart datalarına nazaran takip edilen 10 kesimin çoğunluğunda üretim artışı kaydedilirken, üretimdeki en süratli genişleme ana metaller kesiminde oldu. Yeni siparişlerde yalnızca üç dal büyüme kaydetti. Ağaç ve kağıt eserleri ile giyim ve deri eserleri hariç tüm bölümler ek işçi aldı. Tedarik zincirlerindeki aksamalar, tüm kesimlerin ortak kahrı olmayı sürdürdü. Hammaddelere erişimdeki zorluklar ve TL’deki zayıflık, enflasyonist baskıların yükselmesinde tesirli oldu. Bölümlerin tamamı girdi maliyetlerinde güçlü artış bildirdi.
Toplam yeni siparişler, bir evvelki ay kaydettiği yavaşlamanın akabinde martta yükselerek tekrar büyüme bölgesine geri döndü. Anket iştirakçileri, talepte iyileşme sinyalleri olduğunu bildirdi. Yeni ihracat siparişleri ise üst üste üçüncü ay artış gösterdi ve toplam yeni siparişlere nazaran daha süratli büyüdü. Yeni siparişlerdeki yükseliş ve yeni üretim çizgilerinin eklenmesi, üretimin üst üste üçüncü ay büyüme kaydetmesinde rol oynadı. Büyüme suratı hafif artış gösterdi lakin kimi anket iştirakçileri, hammadde arzındaki zahmetlerin üretimde daha yüksek oranlı bir artışa mahzur olduğunu belirtti. Tedarikçilerin teslimat müddetlerinde devam eden keskin artış, arz tarafında yaşanan zorluklara işaret etti. Global yük taşımacılığındaki badireler hammadde arzındaki yetersizlikleri daha besbelli hale getirdi ve böylelikle teslimat mühletleri şubata nazaran daha yüksek oranda arttı. Arz zahmetleri martta enflasyonist baskıları da artırırken Türk lirasındaki bedel kaybı, girdi maliyetlerinde yılbaşından beri en süratli artışın yaşanmasında rol oynadı.
Benzeri halde, enflasyon oranının Şubat’ta son 10 ayın en düşük seviyesine gerilemesinin akabinde en son eser fiyatları aralık ayından beri en süratli artışı kaydetti. Türk imalatçıları mart ayında işçi sayılarını güçlü bir halde artırmaya devam etti. Böylelikle istihdam son 10 ay boyunca tertipli olarak artış gösterdi. Yatırımlar, kurulan yeni üretim çizgileri ve üretim ihtiyaçlarındaki yükseliş, istihdam artışını destekleyen faktörler ortasında yer aldı. Satın alma faaliyetleri de şubatta kaydedilen hafif yavaşlamanın akabinde toparlanma kaydetti. Lakin hammadde temininde yaşanan zorluklar girdi stoklarını artırmaya yönelik gayretleri zayıflattı ve stoklar son üç ayın en süratli düşüşünü kaydetti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mart datalarına nazaran bölümlerin çoğunluğunda üretim artışı kaydedilmekle birlikte yeni sipariş hacimleri genel olarak durağan seyretti ve firmalar materyal temininde zorluklarla müsabakaya devam etti. Bu ortada, enflasyonun tekrar sürat kazandığına yönelik sinyaller gözlendi.
Takip edilen 10 kesimin altısı Mart’ta üretim artışı sağlarken, bu gelişme yalnızca dört dalın genişleme kaydettiği şubat ayına nazaran iyileşme manasına geldi. Yılın birinci iki ayında olduğu üzere martta da üretimdeki en süratli genişleme ana metaller bölümünde gerçekleşti. Ayrıyeten, besin eserleri ile giyim ve deri eserleri dallarının büyüme bölgesine geri dönmesi de dikkat çekti. Daha zayıf bir görünümün izlendiği yeni siparişler tarafında ise yalnızca üç dal büyüme kaydetti.
Giyim ve deri eserleri kesiminde yeni siparişler bir yılı aşkın müddettir birinci defa arttı ve bu artışın güçlü olmasında yeni ihracat siparişlerindeki süratli yükseliş belirleyici oldu. İstihdam, son ankette de en olumlu gelişmelerin yaşandığı alan olmayı sürdürdü. İkisi hariç tüm bölümler martta ek işçi alımına gitti. Ağaç ve kağıt eserleri ile giyim ve deri eserleri dalları bu durumun istisnası oldu. İstihdamdaki en yüksek oranlı artış elektrikli ve elektronik eserler bölümünde kaydedildi. Tedarik zincirlerindeki aksamalar, tüm kesimlerin ortak problemi olmaya devam etti. Teslimatlardaki en besbelli gecikmeler ana metal sanayi ile makine ve metal eserleri kesimlerinde kaydedildi. Hammaddelere erişimdeki zorluklar ve Türk lirasındaki zayıflık, enflasyonist baskıların yükselmesinde tesirli oldu. Mart’ta 10 dalın tamamı girdi maliyetlerinde güçlü artışlar bildirirken dalların büyük bir kısmında enflasyon şubata nazaran yüksek oranda gerçekleşti. Hammadde konusunda yaşanan külfetler, stokları da etkiledi. On dalın tamamında sonuncu eser stokları azalırken girdi stokları yalnızca iki dalda artış kaydetti.
Muharrir: Necdet Erginsoy
Investing TR
