ANKARA, 23 Mart (Reuters) – Merkez Bankası’nda (TCMB) lider değişiminin güç ve yeni kazanılmaya başlanan kredibilite yerine soru işaretleri ve itimat tasalarını getirirken yatırımcılar artan risklere dikkat çekerek TL varlıkları yine fiyatlıyorlar.
TL dün dolar karşısında %10’a yakın kıymet kaybederken borsa ve bankacılık endeksi de benzeri formda %10 bedel kaybı yaşadı. Bu TL için son 20 yılda görülen en büyük piyasa ikinci piyasa hareketi.
Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil getirisi 500 baz puan üzerinde yükselişle %19’u aşması ayrıyeten bankacılara nazaran büyük bir telaş kaynağı.
Yabancı yatırımcılar Kasım ayı başında iktisat idaresindeki değişim sonrası Türkiye piyasalarında konumlarını yaklaşık 20 milyar dolar artırdılar. Bunun 4 milyar doları lokal tahvil piyasasında yaşandı. Birebir devirde hudutlu bir ölçü pay girişi 16 milyar dolar civarında swap girişi de yaşandı.
Yabancılar bu adımlarla TL cinsi iç borçlanma içerisindeki hissesi Kasım başından Mart ortasında kadar %3’lerden %6’lara yükseldi. Bu sert bir yükseliş olsa da yalnızca birkaç yıl evvelki %20-%25’li düzeylerden epeyce uzak. Lakin piyasalardaki genel beklenti yılın ortasında yabancı hissesinin %10’a ulaşabileceği biçiminde idi.
Reuters’ın 12 yabancı yatırımcı ve birçok lokal işlemcinin görüş ve varsayımlarını alarak derlediği 25 Ocak tarihli tahlilinde DİBS piyasasına 2021’de 7-15 milyar dolar ortası yabancı girişi bekleniyordu.
Bu kapsamda Hazine’nin bugün düzenleyeceği 5 yıl vadeli TÜFE’ye ve 5 yıl vadeli TLREF’e endeksli tahvillerin yine ihracını da piyasada takip edilecek.
Türkiye’ye Kasım’dan itibaren giriş yapmış yatırımcılar dün varlık bedellerinde büyük kayıplar yaşadı. Yatırımcılar Türkiye’de iktisat siyasetlerin önümüzdeki devirde nasıl şekilleneceğini tam olarak kestiremediklerini belirtiyorlar. Yatırıcılara nazaran Türkiye iktisadı için belirsizlikler arttı öngörülebilirlik azaldı.
Tüm bu kaygılar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, misyonda kaldığı beş aydan kısa müddette 875 baz puan faiz artışına giden Naci Ağbal’ı Merkez Bankası (TCMB) başkanlığı vazifesinden alması akabinde geldi. Erdoğan, Ağbal yerine kendisi üzere yüksek faizi eleştiren Profesör Tabip Şahap Kavcıoğlu’yu atadı. Misyondan alma beklentilerin üzerinde 200 baz puanlık faiz artışından yalnızca iki gün sonra geldi. bir kabine revizyonu olup olmayacağı da iktisat siyasetlerinde nasıl bir anlayış olacağını anlamak için takip edilen bir bahis. Piyasalardaki genel beklenti bu hafta gerçekleşecek AKP kurultayı ile birlikte bir kabine revizyonun da yapılacağı tarafında.
Dolar/TL 8,4850’ye kadar yükseldikten sonra dün günü 7,8 civarında tamamladı. TL dün euro dolar ve sepet bazında yaklaşık %10 bedel kaybı yaşadı. Dolar/TL bu sabah saat 08ç53’te 7,7310/7,8800 düzeyinde süreç gördü. TL’nin dolar karşısındaki kıymet kaybı dün bir orta %16’ya kadar ulaşmıştı.
Birebir saatte euro/TL 9,3369/9,3961 düzeyinde, sepet bazında TL 8,5840/5,6381 düzeyinde.
Enflasyondaki yükselişin devam edeceği beklentisi, TL’deki kıymet kaybının yeni bir enflasyon yükselişi daha yaratacak olması, rezervlerin düşük düzeyi, yatırımcı inancındaki zedelenme, iktisat ve hukuk ıslahatlarından kelam edildiği bir periyotta HDP’ye kapatma davası açılması, İstanbul kontratından çıkılması üzere gelişmeler bankacılara nazaran Türkiye iktisadını içinden çıkılması epeyce güç bir sürece götürüyor. Analist görüşlerinde öne çıkan mevzu “güven”.
Societe Generale Türkiye’nin “geri dönüşü olmayan bir noktaya” getirdiğini belirterek dolar/TL’nin ikinci çeyrek sonuna kadar 9.70’e yükseleceğini öngördü ve “Politika imalindeki önemli değişikliği ve yakında finansal çalkantı olma mümkünlüğünü göz önünde bulundurarak, Türk varlıklarındaki tüm uzun konumları kapatma tavsiyesi veriyoruz” dedi.
Yatırımcılar Türkiye piyasalarında bugün yaşananların önümüzdeki devirde nasıl iktisat siyasetleri uygulamalarını tetikleyeceği konusunda da kararsız.
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ve AKP’de iktisattan sorumlu Genel Lider Yardımcısı olan Nurettin Canikli “serbest piyasa mekanizmasından” uzaklaşılmayacağına dikkat çekti.
Canikli sermaye hareketlerindeki liberalizasyonu “kırmızı çizgi” olarak tanımladı.
İşlemcilere nazaran TL’de dün, geçmiş devirde görülen rezerv satışı üzere piyasa kuralları dışında bir uygulama ya da fiyatlama görülmedi. Önümüzdeki periyotta yabancıların Türkiye piyasalarındaki hissesini artırmayacağı bir senaryoda yaşanacak piyasa reaksiyonuna iktisat idaresinin nasıl karşılık vereceği de değerli bir soru işareti.
Analistler son iki yılda TCMB’nin kamu bankaları aracılığıyla gerçekleştirdiği rezerv satışı, etkin rasyosu ve swap kısıtlamaları uygulamaları üzere piyasaya müdahalelerin yapıldığına dikkat çekiyor. Piyasa fiyatlamalarındaki olumsuz beklenti ve fiyatlamalarında birebir müdahalelerin yine yaşanabileceğinden telaş ediyorlar.
Çok daha sonlu olsa da tekrar de birtakım yatırımcılar vakit zaman gündeme gelen lakin AKP devrinde hiç uygulanmayan sermaye denetimi tasalarını de lisana getirdiler. Emsal görüşler geçmiş yıllarda da birçok kere oluştu lakin tekraren reddedildi ve hiç uygulanmadı. İktisat idaresi dün de bu taraftaki uygulamaları reddetti.
TCMB Lideri Kavcıoğlu birinci açıklamasıyla rutin tarih olan 15 Nisan’dan evvel bir faiz indirimi yapılabileceğine yönelik piyasa tasalarını giderdi. TCMB’nin bir sonraki PPK kararı 15 Nisan tarihinde. Bankacılar haftasonunda bu tarihten erken bir PPK ile faiz indirimi yapılıp yapılmayacağını anlamak için Kavcıoğlu’nun birinci açıklamasını beklediklerini söylemişlerdi. nazaran mevcut siyaset faizinin %19’da bulunması ise satış baskılarını sınırlayan bir etken.
Piyasalar siyasalların sürece ait yorumlarını beklerken Ağbal’ın neden misyondan alındığına dair resmi bir açıklama yapılmadı. Husus hakkındaki birinci yorum Canikli’den geldi.
Canikli, “Hükümetin, optimal olumlu gerçek faiz düzeyinin belirlenmesinde para siyaseti araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de iktisada büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası liderini değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir” dedi.
Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) Kasım 2020’deki 570 baz puandan 300 baz puanın altına kadar geldikten sonra dün 150 baz puan kadar yükseldi. CDS bu sabah saat 0911’de 431/358 düzeyinde.
Investing TR