Plastik kirliliği, en derin okyanuslardan en yüksek dağlara kadar gezegenimiz için büyük bir sorun. Pekala ya plastik atıkları faydalı bir şeye dönüştürüp kar etmenin bir yolu olsaydı? Bu tam da dört Kenyalı mühendisin kendileri için belirlediği bir maksat.
Üç yıl evvel Kenya, plastik kullanımı, üretimi ve ithalatı hakkında dünyanın en katı yasaklarından birini getirdi. Fakat Greenpeace’ten etraf aktivist Amos Wemanya’nın da dediği üzere plastikler aslında her yerde, hatta yiyeceklerimizde bile.
“Greenpeace farklı tuz markalarındaki mikroplastik ölçüsü üzerine 2018’de bir araştırma yaptı” diyen Wemanya, “Deniz tuzunda, göl tuzunda ve kaya tuzunda bile kıymetli ölçülerde mikroplastik bulunduğunu ortaya çıkardı. Yani mikroplastikler yemeğimizde, havamızda, suyumuzda bulunuyor ve sıhhat problemlerine neden oluyor” diyerek ihtarda bulunuyor.
Plastik atıklardan çevreci kaldırım taşlarıNairobi merkezli bir şirket, sonsuz üzere görünen plastik atık akışını, etraf dostu kaldırım taşlarına dönüştürerek durdurmayı umuyor.
Gjenge Makers isimli şirketin kurucularından Nzambi Matee yalnızca Nairobi’de her gün yaklaşık 500 metrik ton plastik atık üretildiğini söylüyor. “Bunun yalnızca bir kısmı geri dönüştürülüyor diyen mühendis, “Geri kalanı etrafa ve çöplere gidiyor. Bununla birlikte, atık da bir kaynağı barındırdığı için burada bir fırsat olabileceğini gördük” diyerek 2017’de projenin nasıl başladığını anlatıyor. “2017’de plastik atıkları toplayarak geri dönüştürücülere satmaya başladık. 6 ay sonra ise satabileceğimizden daha fazlasını topladığımızı fark ettik. Bu da plastiğin çöpe gitmesinin önüne geçmemiz gerektiği fikrinin doğmasını sağladı. Biz de bu tıpayı kapattık ve iş yapmaya başladık. Artan plastikle katma paha olarak daha fazla ne yapabileceğimizi düşündük. Plastik atıkları kullanarak hangi eseri pazara sunabileceğimize baktık ve kaldırım taşlarında karar kıldık”.
- Rapor: 10 dev plastik kullanıcısı firma etraf kirliliğini önlemeye yönelik teşebbüsleri engelliyor
Plastik, renge nazaran sınıflandırılan küçük modüller halinde eziliyor. Kum ve istenen renk pigmenti karıştırılıp hidrolik prese yerleştirilerek kalıplanıyor.
Mukuru Slums Kalkınma Projesi Program Koordinatörü Ann Muthoni, Gjenge kaldırım taşlarını neden tercih ettiklerini şöyle anlatıyor: “Başlarda kırma taş kullanmamız gerekti. Ancak teste katılanlar bu taşların ayakkabılarına ziyan verdiğini söyledi. Bu nedenle Gjenge kaldırım taşlarını çok daha kullanışlı buluyoruz. Lastik de ihtiva etmesinden ötürü yumuşak bir tabanda yürüyormuşsunuz üzere hissettiriyor. Etraf dostu oldukları üzere çok da hoşlar. Farklı renkleri var, bilhassa süpürüldüklerinde kolay temizleniyorlar. Bu eser kurumumuza farklı bir boyut kazandırdı”.
Gjenge kaldırım taşlarından günde bin 500 adet üretilebiliyor. Metre karesi ise 8 ile 10 euro ortasında satılıyor. Bu da şirketin hem karlı hem de ekolojik bir kaldırımda yürümesini sağlıyor.
Geleceğin dalı gen düzenleme araştırmaları mı?Covid-19 aşı araştırmalarında kullanılan genetik mühendisliği ve gen düzenleme teknolojileri sıhhat bölümündeki bir sonraki trilyon dolarlık sanayi olarak lanse ediliyor
euronews’ten Jane Witherspoon, Dubai’de bu yılki Körfez Bilgi Teknolojisi Fuarı’nda uzmanlarla bu alandaki son gelişmeleri konuştu.
Jane Witherspoon euronews:
Bunu trilyon dolarlık bir soru olarak isimlendiriyorum. Bir sonraki büyük atılımın nereden geleceğini düşünüyorsunuz?
Prof. Zeev Rotstein, Hadassah Medical Organization Zirve Yöneticisi:
“Genom biliminden. Şu anda Covid-19’a karşı aşıların tümü, CRISPR DNA dizilimleri kümesine dayanıyor. Pfizer ve Moderna’nın aşıdaki başarısı da RNA mesajcısını anlamaya dayanıyor”.
- Genetiği değiştirilmiş bebeklere İngiltere’den yeşil ışık
Dubai Sıhhat İdaresi Sıhhat Bakım Dalı Ceo’su Manal Taryam:
“Bunu, yalnızca pandeminin değil kronik hastalıkların da gelecekte denetim altına alınması olarak görüyoruz. Bir toplum ya da nüfusun rastgele bir virüse yahut bakteriye nasıl reaksiyon vereceğinin genomik haritasını anlayabilmek çok kıymetli. Hatta, hastalık ya da pandemilerin sonucunu varsayım etmede bir kilometre taşı.”
Pekala genom bilimi ne yapabilir? Üzerinde bir idare planı oluşturabileceğimiz data merkezi oluşturmasının yanı sıra, şahsa özel ilaçlara kısa yoldan ulaşmamızı da sağlayacak. Böylelikle hastalığı değil, hastalıktan etkilenen kişiyi tedavi etmiş olacağız.
euronews:
Sıhhat hizmetlerinde yenilikleri destekleyebilecek bir ekosistem oluşturmak için ne gerekli?
Sanara Ventures Lideri Assaf Barnea:
“Bir sonraki pandemiye biraz daha hazırlıklı olmalıyız. Dijital sıhhat yapay zekaları kullanmanın yeniliğe ahenk sağlamanın bir yolu olacağını düşünüyorum. Hizmet başına fiyat yerine performans ve kıymete dayalı tıbba geçiş için şu anda muazzam bir yaklaşım var. Son olarak tüm bu geçiş ve yeni teknoloji, kıymet temelli tıbbın adaptasyonunu zorlayacak, hastaneleri ve tabipleri yalnızca yeni teknolojileri benimsemeye itecek ve farklı ekosistem yaratacak. Lakin pazar da, biz yatırımcılar da yeni iş modellerini benimsemek zorunda kalacağız. Bu kriz, tıbbi yeniliğin daha iyi benimsenmesi için bir fırsat”.
Covid-19’un alışveriş alışkanlıklarına tesirleri ve adaptasyon süreciBu yıl İngiltere’deki Noel alışverişinin üçte birinin internette gerçekleşeceği kestirim edildiğinden, perakendeciler iş modellerini pandeminin taleplerini karşılayacak halde uyarlıyor. Fakat yüz yüze alışveriş yapanlar için kimileri “kişisel alışveriş” isimli tecrübesi hizmete sunuyor.
Perakende Satış Araştırma Merkezi’ne nazaran, İngiltere’deki toplam perakende satışların yüzde 33’ü bu Noel’de çevrimiçi gerçekleşecek.
Bu, İngiltere’nin en eski alışveriş merkezi Londra’daki lüks Burlington Arcade’in bile dijital hizmetlerini artırdığı manasına geliyor.
Burlington Arcade Yöneticisi Mark Lord:
“Tüm perakendecilerimiz 2020’nin güçlü vakitlerine ahenk sağladı. Biz de bu yeni ve sanal perakende dünyasını hakikaten çok iyi karşıladık. Bu nedenle, hepimiz tıkla ve topla hizmeti sunuyoruz. İnternette gezinebilir, mağazalardaki eserlere bakıp satın alabilirsiniz. Akabinde da seçtiğiniz eseri otelinize, Londra’da ya da ülkedeki öteki bir adrese göndertebilirsiniz. 201 yıllık bir geçmişe sahip olmamıza karşın çağdaş dünyaya ahenk sağladık”.
L ondra’da yaşayan Georgia Bendat son periyotta yaşananlardan ötürü internet üzerinden yapacağı alıoşverişin artacağı görüşünde:
“Bu yılın çılgınca geçmesi sebebiyle tahminen de daha fazla internet üzerinden alış veriş yapacağım. Mağazaların açılıp açılmayacağını bilmek çok güç. Bu yüzden evet internet üzerinden yapmak daha inançlı ve basit”.
Vintage Watch Company Yöneticisi David Silver ise kısıtlamalar sırasında internetten alışverişin harika halde büyüdüğünü ancak bu duruma hazırlıklı olduklarını söylüyor: “Çok öncelerden beri bir internet sitesine sahip olduğumuz için çok avantajlıydık. Tüm koleksiyonlarımız fotoğraflanmıştı ve aslına bakarsanız fazladan bir şey yapmam gerekmedi. Evet, nitekim de talep çok büyüktü. Yurt dışına da eserlerimizi gönderebildiğimiz için bu durumda olmak büyük şanstı”.
- Türkiye’de halkın ne kadarı internetten alışveriş yapıyor, Avrupa’da durum ne?
- Koronavirüs internetten alışverişi nasıl etkiledi? En çok artan ve düşen eserler neler?
Ferdî alışveriş devri?Bununla birlikte Londra’da kısıtlamaların sona ermesi durumunda kimi mağazalar “kişisel alışveriş” isimli yeni bir uygulamayı denemeye hazılanıyor.
Burlington Arcade Yöneticisi Mark Lord:
“Bence beşerler alışverişten keyif almalı. internetten alışverişi hepimiz deneyimlemiş ve istediğimiz eserler kapımıza kadar gelmiş de olsa beşerler biraz daha akılda kalacak, daha şahsî bir alışverişten de hoşlanıyor. Burlington Arcade’da da bunu yapmaya çalışıyoruz. Mağazaya girer girmez ben ya da meslektaşlarım tarafından karşılanıyorsunuz ve 2020’nin problemlerini biraz gerinizde bırakıp Noel’in keyfini çıkarmaya başlayabiliyorsunuz”.
Business Line’ın sonuna geldik. Gelecek ay dünyanın dört bir yanından en büyük iş ve yatırım kıssalarına göz atacağımız bir sonraki kısmımıza kadar hoşçakalın.
Investing TR
