ANKARA, 15 Aralık (Reuters) – Koronavirüs nedeniyle artan bütçe açıkları dünya ekonomilerinde öncelikli bir alan olarak ele alınmamaya devam ederken Türkiye’nin bütçe açığı da yılın birinci 11 ayında %42 artışla 132 milyar TL oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı datalarına nazaran bütçe fazlası Kasım’da %72,7 artışla 13,4 milyar TL, faiz dışı fazla %50,4 artışla 22,9 milyar TL oldu.
Bütçe Ocak – Kasım devrinde 2,98 milyar TL faiz dışı açık verdi. 2019 Ocak-Kasım periyodunda faiz dışı fazla 2.84 milyar TL olmuştu.
Hükümet pandemide önceliğin istihdam piyasası olduğunu belirterek birtakım dallarda vergi indirimleri kimilerinde ise vergi tahsilatlarının ötelenmesini de içeren bir çok uygulamayı pandemi başlangıcından beri periyot dönem uyguluyor.
Fakat hükümetin pandemi takviyelerinin bütçeye yansımasının sonlu kalmasındaki bir etken ise takviyelerin farklı kanallardan uygulanması. İstihdam piyasasını desteklemek için atılan adımların büyük bir kısmı, bütçe dışından İşsizlik Sigortası Fonu’ndan finanse ediliyor.
Koronavirüsle birlikte güncellenen OVP’de bu yıl için bütçe açığının GSYH’ya oranı varsayımı %2,9’dan %4,9’e revize edildi. OVP’de 2021 için %4,3, 2022 için %3,9, 2023 için %3,5 açık öngörüldü.
Ekonomistlerin hesaplamalarına nazaran son 12 aylık bütçe açığının GSYH’ya oranı %3,4 düzeyinde. Aralık ise her yıl yüksek bütçe açıkların yaşandığı bir ay oluyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bütçe açığının ulusal gelire oranını 2020 sonu için %4,9 olarak hedeflendiğini belirtirken gerçekleşmelerin ise yılın %4.5’in altında bir bütçe açığıyla tamamlanacağını gösterdiğini söyledi.
Misal ülkelere bakıldığında Türkiye son periyottaki artışa rağmen hâlâ birçok ülkeden daha az bütçe açığı vermeye de devam ediyor. Buna karşın bütçede yaşanan bozulma da hatırı sayılır düzeyde.
Bütçe açığının GSYH’ya oranı 2013’ten 2016 yılına kadar yaklaşık %1 düzeyinde kalmıştı. Düşük kamu borcu bu periyotta Türkiye piyasalarını destekleyen kıymetli bir öge oldu. 2017 yılında bütçe açığı/GSYH %1,5, 2018’de %1,9’a, 2019’da %2,9’a genişledi.
TCMB yedek akçesi, yapılandırmalar, bedelli askerlik üzere tek seferlik ve 2019’da büyüklüğü 70 milyar liraya yaklaşan gelirlere karşın bütçe açığı %70 artmıştı.
Investing TR
