Investing.com – TÜİK, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri raporuyla 2019 yılında Ar-Ge harcama meblağını açıkladı. Kurumun datalarına nazaran gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran 7 milyar 420 milyon TL artarak 45 milyar 954 milyon TL’ye yükseldi.
Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki oranı 2018 yılında %1,03 iken, 2019 yılında %1,06’ya yükseldi.
Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %64,2 ile en büyük hisseye sahipken, bunu %29,2 ile yükseköğretim takip etti. Kar emeli olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dahil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki hissesi ise %6,6 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde işçi harcamaları %51,6 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.
Ar-Ge harcamalarının 2019 yılında %56,3’ü mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken bunu %29,4 ile genel devlet, %12,8 ile yükseköğretim, %1,5 ile yurt dışı kaynaklar ve %0,02 ile yurt içi başka kaynaklar takip etti.
Tam vakit muadili (TZE) cinsinden 2019 yılında toplam 182 bin 847 kişi Ar-Ge çalışanı olarak çalıştı. Bir evvelki yıla nazaran TZE cinsinden Ar-Ge çalışanı sayısındaki artış %6,2 oldu. Bölümler prestiji ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge çalışanının 2019 yılında %62,9’u mali ve mali olmayan şirketlerde, %32,3’ü yükseköğretimde ve %4,9’u kar gayesi olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlet bölümünde yer aldı.
TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi sayısı, 2019 yılında 58 bin 224 kişi ile toplam Ar-Ge işçi sayısının %31,8’ini oluşturdu. Bölümler prestiji ile TZE cinsinden bayan Ar-Ge işçi oranı mali ve mali olmayan şirketlerde %25,7, kar maksadı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlette %28,5, yükseköğretimde ise %44,4 oldu.
Tahsil durumuna nazaran Ar-Ge işçisinin %32,8’inin doktora ve üstü eğitim seviyesine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %32,5 ile lisans, %24,6 ile yüksek lisans, %5,1 ile meslek yüksekokulu ve %5 ile lise ve altı kategorileri takip etti.
TZE cinsinden Ar-Ge işçisinin eğitim durumuna nazaran dağılımı ise sırasıyla; %44,5 ile lisans, %21,6 ile yüksek lisans, %19,8 ile doktora ve üstü, %7,2 ile meslek yüksekokulu ve %6,7 ile lise ve altı izledi.
İstatistiki Bölge Üniteleri Sınıflaması (İBBS) 2.Düzey’e nazaran 2019 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %31,6 ile TR51 (Ankara) iken, bunu %26,4 ile TR10 (İstanbul) bölgesi ve %9,5 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Ar-Ge işçi sayısına nazaran ise toplam Ar-Ge işçi sayısının %28,5 ile TR10 (İstanbul) bölgesi birinci sırada yer alırken, bu bölgeyi %18,7 ile TR51 (Ankara) ve %7,3 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Ar-Ge faaliyeti yürüten imalat kesimindeki teşebbüsler 2019 yılında imalat kesimi tarafından yapılan toplam ihracatın %50,5’ini gerçekleştirirken, imalat dalı toplam üretim kıymetinin de %36,6’sını üretti. Bir evvelki yıl bu oranlar sırasıyla %46,1 ve %36,5 idi.
Muharrir: Deniz Engin
Investing TR
